Nowe obowiązki zgłoszeniowe dla inwestorów spoza Unii Europejskiej

Polski rząd – w ramach działań antykryzysowych związanych z epidemią COVID-19 – skierował do Sejmu projekt ustawy przewidującej dodatkowy obowiązek dla podmiotów spoza UE (oraz EOG) inwestujących w polskich przedsiębiorców. Jeżeli nowe przepisy wejdą w życie, to dokonanie niektórych inwestycji w Polsce – przez 2 lata od wejścia w życie ustawy – będzie musiało być poprzedzone uzyskaniem dodatkowej zgody Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów („UOKiK”). Zgoda będzie uzależniona od oceny czy inwestycja zagraża porządkowi, bezpieczeństwu lub zdrowiu publicznemu.

Podmioty objęte obowiązkiem

Nowy obowiązek zgłoszeniowy będzie dotyczył podmiotów (osób fizycznych i prawnych), które nie posiadają obywatelstwa państwa członkowskiego UE lub siedziby na terytorium UE (oraz EOG).

Inwestycje objęte nowymi przepisami

Dodatkowym nadzorem UOKiK będą objęte transakcje polegające na:

1) nabyciu zorganizowanej części przedsiębiorstwa,

2) osiągnięciu znaczącego uczestnictwa (tj. co najmniej 20% akcji, udziałów lub udziałów w zyskach) lub

3) nabyciu dominacji (zdolności do decydowania o kierunkach działalności) w polskim podmiocie.

Podmioty objęte ochroną

Zgodnie z projektem, UOKiK będzie kontrolował inwestycje dotyczące podmiotów, których przychód ze sprzedaży towarów i usług przekroczył na terytorium Polski w którymkolwiek z dwóch lat obrotowych, poprzedzających zgłoszenie, równowartość 10 000 000 euro i którzy spełniają jeden z poniższych warunków:

1) są spółką publiczną w rozumieniu ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych,

2) posiadają mienie, które zostało ujawnione w jednolitym wykazie obiektów, instalacji, urządzeń i usług wchodzących w skład infrastruktury krytycznej lub opracowują lub modyfikują oprogramowanie w zakresie wskazanym w projekcie ustawy,

3) prowadzą działalność w jednej z dziedzin wskazanych w ustawie (np. wytwarzanie energii elektrycznej, produkcja benzyn silnikowych lub oleju napędowego, produkcja chemikaliów, nawozów oraz wyrobów chemicznych, działalność telekomunikacyjna, produkcja leków i pozostałych wyrobów farmaceutycznych, przetwórstwo mięsa, mleka, zbóż oraz owoców i warzyw).

Postępowanie przed UOKiK

Zgodnie z projektem, po otrzymaniu zawiadomienia UOKiK przeprowadzi wstępne postępowanie sprawdzające. Jeżeli transakcja nie będzie budziła wątpliwości pod kątem bezpieczeństwa publicznego, porządku publicznego i zdrowia publicznego wówczas w terminie 30 dni roboczych od dnia wszczęcia wstępnego postępowania sprawdzającego UOKiK wyda decyzję o braku sprzeciwu wobec przeprowadzenia transakcji.

W przypadku gdy podmiot składający zawiadomienie nie przedłoży wszystkich wymaganych informacji lub będą zachodziły przesłanki uzasadniającego dalsze, bardziej wnikliwe postepowanie, UOKiK będzie wszczynał postępowanie kontrolne. W takim postępowaniu decyzja (wyrażająca zgodę na przeprowadzenie transakcji lub zakazująca jej przeprowadzenia) będzie wydawana w terminie do 120 dni od dnia wszczęcia postępowania kontrolnego.

Sankcje

Nabycie podmiotu podlegającego ochronie w rozumieniu ustawy, bez złożenia zawiadomienia lub pomimo sprzeciwu UOKiK będzie nieważne.
Ponadto, zgodnie z projektem ustawy, kto bez złożenia zawiadomienia, nabędzie znaczące uczestnictwo albo dominację, będzie podlegać grzywnie do 50 milionów złotych albo karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5, albo obu tym karom łącznie (tożsame sankcje będą mogły być nałożone na osoby działające w imieniu lub interesie podmiotu, który powinien dokonać zgłoszenia).

Karze podlegać będą również osoby zobowiązane z ustawy lub umowy do zajmowania się sprawami podmiotu zależnego, które wiedząc o nabyciu, nie złożyły zawiadomienia. Będą one podlegać grzywnie do 5 milionów złotych albo karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5, albo obu tym karom łącznie.